Aşan: Ocakta eksi enflasyon bekliyorum
Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi Lideri Prof. Dr. Göksel Aşan, Bloomberg HT yayınında gündemdeki gelişmeleri kıymetlendirdi.
Aşan şunları kaydetti:
“Uzunca bir müddettir ithal ikamesi üzerine şurası bir model yürüyordu. Son devirde bu ete kemiğe bürünmüş oldu. Orada ana amaç hiç değişmedi. Gaye ithalatı azaltıp, ihracatı artırmak.
Burada asıl parametre cari fazla. Nisan’da çok büyük ihtimalle cari fazlayı görürüz. Türkiye’nin uzun müddetli cari açıklarla devam edebilmesi mümkün değil. Bu cari açıkla enflasyonu düşürmek de mümkün değil.
Önümüzdeki periyotta değerlendireceğimiz parametre cari fazla olacak.
Daha evvel de Türkiye cari fazla vermişti. Bundan evvelki cari fazlaların hepsi birer sakinlik sonrası ortaya çıkmıştı. Bu sefer farklı olan cari fazlayı yüksek büyümeyle sağlıyor olmamız olacak.
Yeşil dönüşüm Türkiye’ye de bir fırsat getiriyor. Avrupa ülkeleri eserleri olduğunca kısa yoldan almaya çalışacak. Bunun üzere birçok şey sayabiliriz. Ben ihracat tarafında bir sürdürülebilirlik sorunu görmüyorum.
“Kurdaki hareket öngörülebilir değildi”
Kurun 20-30 liralara gideceğini öngörerek elbette bir model ortaya çıkmaz. Kurdaki hareket öngörülebilir değildi, yeniden de daha uygun yönetilebilinirdi. Kur kendini buraya atmadan evvel daha erken müdahale edilebilirdi. Orada geç kalmışlık var mı, elbette olabilir. Devlet tarafında bundan daha süratli davranmak mümkün değil. Devlet denetimi fazla bir düzenek.
Önümüzdeki haftalarda Türk lirası tasarruf sahibini garanti altına alan birkaç eser daha duyabilirsiniz.
2008-2009’dan sonra düşük kurla gidince kalıcı diyebileceğimiz bozukluklar oluştu. 2012-2019 devrinde orta malında dört puanlık gerilememiz var.
Çok süratli bir hizmet bölümü büyümesi yaşadık. Faktör verimliliğini düşüren bir öge da bu oldu. Bu ivmenin faktör verimliliğinde bizi ileriye götüreceğini düşünüyorum.
“Eksi enflasyon bekliyorum”
Aralık ayı geleceğe dair enflasyon beklentileri açısından baz alınacak bir ay değil. Aralık ayında fiyatlamalar içinde önemli köpük olmuştu.
Kurun bu düzeylerde devam ettiği ortamda fiyat düzeltmelerinin tesiriyle Ocak ayında eksi enflasyon bekliyorum. Tasarruf sahipleri Ocak’taki negatif enflasyonu da dikkate almasınlar, o da baz tesiriyle olacaktır. Şubattan sonraki enflasyon önümüzdeki periyoda dair enflasyon beklentisini belirleyecek devir olacak.
Enflasyon üzerindeki kur baskısının sonlu kalacağını düşünüyorum. Ben şu anki mevduat faizlerinin altında bir enflasyonla 2022’yi tamamlayacağımızı düşünüyorum. Büyük ihtimalle yüzde 15-18 ortasında tamamlayacağız 2022’yi.
Hazine’nin bütçe ile ilgili çalışmalar yaptığını biliyorum. 2022’de vergi geliri de harcamaları da öngörülenden yüksek olacak. Planla ilgili de bir çalışma olduğunu biliyorum.
Minimum fiyattan enflasyona geçişkenlik 3-3,5 puan civarında olacaktır. Taban fiyattan evvel de kimi şirketler artırım yapmaya başlamışlardı.
Çalkantılı periyotta kur geçişkenliği olağan vakitlere nazaran çok kısa gerçekleşiyor. Aralık enflasyonu ne kadar yüksek gelirse Ocak da o kadar düşük gelecektir. Asıl kur geçişkenliğine Mart’tan sonra bakacağız.
“Kamu müdahalesi kelam konusu değil”
20 Aralık’ta sabaha kadar hepimiz ayaktaydık. Küçük bir bankanın yöneticisi o gece bir saat içerisinde milyonlarca uzun duruma geçildiğini söyledi. Benim baktığım saatte Döviz hesaplarındaki çözülme 800 milyon dolardı. Kurdaki yükselişin altı boş olduğu için düşüş süratli oldu. Piyasanın belirleyeceği yerde kurda bir istikrar sağlanacaktır. Ne bugün ne de dün bu türlü bir kamu müdahalesi kelam konusu değil.
Lakin o geceyi soruyorsanız dörde kadar o denli bir şey olmadı. Bugünlerde de olmuyor.
TCMB rezervlerindeki gerilemeye ait TCMB açıklama yapacaktır diye düşünüyorum.”
