Bitcoin 2022: Tabanın de tabanı vardır
Barış ERKAYA
Kripto para yatırımcıları kendi tabirleriyle ATH, yani tüm vakitlerin en yüksek pahasına ulaşma hesapları yaparken geçen hafta Bitcoin’de 40 bin dolarla baş başa kalıverdi. Psikolojinin uzun müddet ‘boğa’ olarak tanımlandığı piyasada tüm rüzgar bilakis döndü. Tabanın neresi olduğu hesapları yapılıyor, 2022’nin 2017- 2019 periyodundaki mega ayı periyoduna benzeyip benzemeyeceği tartışılıyor. Bu noktada borsalar için en eski tespitlerden birini hiçbir vakit akıldan çıkarmamakta yarar var: Taban diye bir şey yoktur ve denetimi size ilişkin olmayan bir piyasada her vakit tabanın de tabanı vardır. Ama şu var ki; Kripto paraların ortaya çıkışı ve süratle yatırımcı kazanmasına sebep olan temel ögelerde bir değişiklik olup olmadığı kripto paraların da 2022 ve sonrasında nasıl hareket edeceğini belirleyecek. Bitcoin’in fiyatını belirleyen ve etkileyen birtakım temel ögeden bahsetmek mümkün. Bakalım bu bahislerde bir temel trend değişikliği var mı?
BENİMSENME
Bitcoin ve kripto paraların finansal piyasalardaki büyük aktörler yahut devletler tarafından kabullenilip kabullenilmediği konusu. Yatırımcı cephesinde her geçen gün dev kurumlar (ki birden fazla eski finansal sistemin aktörleri) Bitcoin ve hatta kimi alt coin’leri benimsiyor. Devletler açısından bakıldığında ise El Salvador’un akabinde kimi öbür ülkelerin de Bitcoin’i bir yatırım aracı yahut bir para ünitesi olarak kabul etmesi beklentisi mevcut. Tesla’nın Dogecoin’le satışa başlaması ise haftanın sürprizi.
ARZ
Bitcoin, defl asyonist olma teziyle ortaya çıktığı için bu kadar süratli primler yaptı. Bitcoin’in arzı da, son arz tarihi de aşikâr. Alt coin’lere gidildiğinde bilhassa daima olarak sirkülasyonu artan tipten coin’ler en büyük yanılgı noktası. Lakin bu piyasanın çıpası şayet Bitcoin ise oraya talep de artıyor. Bu da fiyatın daha da üst çıkması için kâfi sebep. “Fiyatı daima üst giden” tarifi bakış açısına nazaran değişebilen bir şey. Yatırım için belirlediğiniz vadenin ne olduğuna bağlı. Bitcoin’in 3 yıl boyunca daima düştüğü devirler var. Ama o periyotta sabreden için getirisi 20 katı geçti. Alt coin’ler kelam konusu olduğunda 100-200 katı çıkarlar da kelam konusuydu. Şayet bahsedilen tabanı bulmak ve oradan yatırım yapmaksa, 20 bin dolarlardan 3 bin dolarlara indiği periyotlar de var. Çok güç olsa da bu mümkünlüğü unutmamak lazım. Uzun vade ise her zamanki üzere asgarî risk, azamî getirili vade.
SPEKÜLASYON
Bu nokta artık çok karışık. Merkeziyetsizlik argümanıyla çıkan bir piyasada şu anda dünyanın en büyük alım-satım platformları merkezi. Yani klasik borsalardan farklı değil. Bitcoin, olağan kurallarda yapısı itibariyle enfl asyona karşı ulusal para ünitelerinin kriz taşıma özelliğinden bağımsız olması gerekirken bugün ABD’de kaç tane işsiz olduğundan bile etkilenir hale geldi. Neden? Aslında “benimsenme” bu piyasayı büyütecek etken olarak kabul edilse de benimsenme arttıkça daha fazla klasik finans kurumunun bu piyasaya girmesine ve bu kurumların da paraya taraf verirken hala eski finansal sistemin refleksleriyle hareket etmesine neden oluyor. Bu dilemma kripto paraları da giderek gelenekselleştiriyor. Kaldı ki, bir piyasada piyasayı etkileyecek büyüklükte yatırımcıların sayısı ne kadar fazlaysa spekülasyon ve hatta manipülasyon da o kadar fazla oluyor.
