Kovid-19 gidecek, tonlarca çöpü kalacak
Kovid-19’un tek ziyanının, milyonlarca insanın vefatı ve hastalığına yol açmasıyla hudutlu kalmayacağı, etraf ve tabiata da önemli sorun yaratacağı belirtildi.
Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ), Kovid-19 ile uğraşta kullanılan hami elbise, test kiti ve aşı şırıngası üzere materyallerin etrafa on binlerce ton yeni atığa yol açacağını, bunun da dünyada sıhhat atık idaresini zorlaştıracağını duyurdu.
DSÖ, kovid-19 ile çaba gereçlerinin sıhhat atıklarının çoğalmasındaki hissesini kıymetlendirdi.
Örgütten yapılan açıklamada, Mart 2020 ile Kasım 2021 ortasında dünyada yaklaşık 87 bin ton gözetici elbisenin üretilip kovid-19 ile gayret kapsamında ülkelere yollandığı, bu elbiselerin geri dönüştürülemediği için kullanıldıktan sonra tıbbi atık yığınına ekleneceği kaydedildi.
8 milyar doz aşı kapağı
Birebir vakit aralığında üretilen 140 milyonun üzerinde test kitinin de 2 bin 600 ton plastik atıkla 731 bin litre kimyasal sıvı atık meydana getireceği bilgisi paylaşılan açıklamada, 8 milyar dozun üzerinde üretilen aşının ise esirgeyici kapak, şırınga ve iğneyle birlikte 144 bin tonun üzerinde atık bırakacağı vurgulandı.
Açıklamada, halihazırda dünyada sıhhat tesislerinin yüzde 30’unun, kovid-19 ile gayret materyallerinin yol açtığı tıbbi atık yığını bir yana, mevcut tıbbi atıkları bile depolamada yetersiz kaldığının altı çizildi.
Tıbbi atık dışında tek kullanımlık maskelerin yol açtığı genel atık yığını ise istatistiklerin dışında tutuldu.
Etraf dostu elbise önerisi
DSÖ Sıhhat Acil Durumlar Programı Yöneticisi Dr. Michael Ryan, “Sağlık çalışanlarına gözetici elbise temin edilmesi hayati ehemmiyet taşımaktadır ama bu materyallerin çevreyi olumsuz etkilemeden kullanılmasını da temin etmek gerekir” değerlendirmesinde bulundu.
Ryan, hastane ve polikliniklerin güçlü atık idaresine sahip olmasının, etraf kirliliğiyle çaba için değer taşıyacağını vurguladı.
DSÖ Etraf, İklim Değişikliği ve Sıhhat Yöneticisi Dr. Maria Neira ise “Kovid-19, atık idaresindeki boşluklar ve ihmalleri hesaba katmamız gerektiğini bize öğretti” sözlerini kullandı.
Sıhhat atıklarının akışının global çapta nasıl yönetildiğine dair her basamakta değerli değişiklikler yapılması gerektiğinin altını çizen Neira, etraf dostu kollayıcı elbise ve yüz maskesi üretiminin, kovid-19’un yol açtığı atık fazlalığı krizini asgariye indirebileceğini kaydetti.
