2022 yılında iş dünyasını ‘kârlılık’ bilmecesi bekliyor

Handan Sema CEYLAN

2022’nin iş dünyası için kıymetli gündem unsurlarından biri “kârlılık” olacak. Anadolu’nun Nabzı Anketi sonuçlarına nazaran “2022’de kârlılığınız 2021’e nazaran, artar mı, tıpkı mı kalır, azalır mı” sorusuna iş dünyası yüzde 47,3 ile “azalır” dedi. İş dünyasının bir kıymetli sorunu da kur fiyatlaması. Ankete katılanların yüzde 77,1’i “Önümüzdeki bir yıla ait kur fiyatlaması yapabiliyor musunuz” sorusuna “Hayır, yapamıyorum” karşılığını verdi.

DÜNYA’nın geleneksek olarak düzenlediği “Anadolu’nun Nabzı Anketi” her üç ayda bir Türk Teşebbüs ve İş Dünyası Konfederasyonu’nun (TÜRKONFED) dayanakları ve SAM Araştırma ve Danışmanlık’ın tahliliyle okurlarımızla buluşuyor. 2021 yılının birinci üç çeyreğinin akabinde dördüncü çeyrek için yapılan anket de tamamlandı. 17 sorudan oluşan ankete 41 kentten 328 iş insanı katıldı. DÜNYA gazetesinin tüm Türkiye’ye yayılmış ofisleri aracılığıyla 4 Ocak-12 Ocak 2022 tarihleri ortasında, kentlerinin önde gelen iş dünyası temsilcileri ve TÜRKONFED’in üyeleri anketin 17 sorusunu yanıtladı. Sonuçlara nazaran; neredeyse ankete katılanların yarısının azalacağını söylediği “kârlılığa”; formül aranıyor. İş dünyasının bu alandaki birinci önlemi “maliyet azaltma”, ikinci sırada “müşterilerde seçicilik” var. Lakin iş dünyasının kârlılığı artırma yolunda aradıkları tahliller farklılaşıyor. Bir taraftan yine kârlılığı yakalamak için “dijitalleşme, yapay zeka uygulamaları”, “mevcut iş gücü eğitimi”, “yeni yatırım” ve “Ar-Ge”ye yöneleceğini söyleyen iyimserler var. Bir taraftan da “küçülme”, “tasfiye” üzere kararları alacaklar da…

4. ÇEYREK GÜÇLÜ GEÇTİ

Öte yandan ankete nazaran iş dünyası 4’üncü çeyreği, 2021 yılının tamamından daha makus geçirdi. “2021 yılında firmanızın durumu…” sorusuna yüzde 18,9’u “küçüldü” derken, bu oran son çeyrekte yüzde 24,4 oldu. Bu da yılın tamamında her 5 iş insanından birinin firmasının küçüldüğünü söylediğini, son çeyrekte ise her 4 iş insanından birinin bu istikamette görüş beyan ettiğini ortaya koydu.

HER 10 İŞ İNSANINDAN 9’U “TÜRKİYE YEŞİL MUTABAKATA HAZIR DEĞİL” DİYOR

İş dünyasının hazırlanması gereken en kıymetli gündem unsurlarından biri de AB’nin Yeşil Mutabakatı. Sonda karbon vergisi duvarıyla karşılaşmamak için ahenk sağlanması gerekiyor. Pekala; iş dünyasının ahenk için stratejisi var mı? Ankette bu soruya iş dünyasının yanıtları şöyle: % 41,5 “kısmen”, % 23,8 “var”, % 34,8 “yok”. Karşılıklara nazaran her üç şirketten biri süreçle ilgilendiğini beyan ediyor. Lakin “Yeşil Mutabakat’a Türkiye hazır mı?” sorusuna karşılıklar karamsar. Her 10 iş insanından lakin biri ülkeyi hazır buluyor ve “evet” diyor.

ANKETTE HANGİ BÖLÜMLER VAR?

İmalat % 38,1, inşaat % 11,6, tarım, ormancılık ve balıkçılık % 7,3, konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetleri %5,2, toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin tamiri % 4, madencilik ve taş ocakçılığı % 3, ulaştırma ve depolama % 2,4, bilgi ve irtibat % 2,4, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı % 1,8, mesleksel, bilimsel ve teknik faaliyetler % 1,8, finans ve sigorta faaliyetleri % 1,5, gayrimenkul faaliyetleri %1,5, idari ve dayanak hizmet faaliyetleri % 1,2, eğitim % 1,2, insan sıhhati ve toplumsal hizmet faaliyetleri % 0,9, başka hizmet faaliyetleri % 15,9.

ANİ ÇIKAN MESELELER İŞ DÜNYASININ BAŞINI DÖNDÜRÜYOR

Güç kısıtlamaları nedeniyle ülke genelinde OSB’lerde üretimin durduğu bir hafta içinde olsak da 2 hafta evvel yapılan ankette “enerji arz güvenliği” ile ilgili bir görüş yok. İş dünyası “Türkiye iktisadının öncelikli olarak çözülmesi gereken sorunları”na liste başı olarak “enfl asyon”u işaret ediyor. Öte yandan sağ sayfadaki “Piyasanın en kıymetli üç sorunu” sorusunda liste başı cevap daha evvelki çeyreklerde hiç yer almamış “döviz kurundaki oynaklık” hususu. Bu seçenek yüzde 74,4 (kişi/%) ile listenin birinci sırasından giriş yapıyor. Anketin kapsadığı 2021 yılının 4. Çeyreği’nde ani sorun olarak ortaya çıkan bu duruma, anket notlarında ve öbür seçeneklerinde iş dünyasının önde gelen isimleri “son dakika gelişmelerinden yorulduk” yansısı vermiş durumda.

HER ŞEYE KARŞIN UMUT

İş dünyası, Anadolu’nun Nabzı Anketi’nde kârlılığının azalacağını, istihdam siyasetinin olumsuz etkileneceğini, döviz kurundaki oynaklıktan yorulduğunu söylese de umudunu yitirmedi. Ankete katılanların neredeyse yüzde 52’si yatırıma “evet” dedi. Yatırım yapacağını söyleyenlerin yarısıysa yeni yatırıma imza atacağını söylüyor.