Eser İhtisas Borsası’nın süreç hacminde yüzde 30 artış bekleniyor
Türkiye Eser İhtisas Borsası’nın (TÜRİB) 2021 yılı faaliyetleri ve 2022 amaçlarına ait bilgi veren TÜRİB Genel Müdürü Ali Kırali, borsanın yıllık süreç hacimde yüzde 30’un üzerinde artış beklediklerini söyledi.
TÜRİB’de, faaliyete geçilmesinden 2021 sonuna kadar 111 binin üzerinde kayıtlı yatırımcı, 351 binin üzerinde süreç, 16,3 milyon ton ve 33 milyar liralık hacme ulaşıldığını belirten Kırali, piyasada yüklü olarak arpa, buğday ve mısır üzere hububat eserlerinin süreç gördüğünü aktardı.
Kırali, TÜRİB’in geçen yıl tarım eserleri piyasasında aktif bir platform olarak kesimin ve ülke iktisadının istikrarlı büyümesine dayanak vermeyi sürdürdüğüne dikkati çekerek, borsanın kurumsal altyapısını geliştirme, şeffaf ve aktif bir piyasayı yatırımcılara sunma istikametinde çalışmalara devam ettiklerini bildirdi.
TÜRİB süreç hacminin, rekolte, kontratlı tarım ve destekleme alım fiyatları üzere pek çok değişkenden etkilendiğine işaret eden Kırali, şöyle konuştu: “Bu bağlamda, iklim, kuraklık ve küresel emtia piyasası fiyat seviyesi kıymetli etkenler. Mahallî piyasa açısından lisanslı depoculuk kapasitesi de değerli. 2021 yılı sonu prestijiyle 8,3 milyon ton olan lisanslı depo saklama kapasitesinin 2022 yılı sonunda 9,5-10 milyon tona ulaşmasını öngörüyoruz. Bu çerçevede, geçen seneye nazaran, izafî daha uygun bir hasat devri ve artan saklama kapasitesiyle yıllık süreç hacminin yüzde 30 üzerinde bir artışla 25 milyar lira düzeylerine ulaşmasını bekliyoruz. Bu yılın sonunda, kurulduğumuz günden bu yana süreç hacmimizin toplam 58 milyar liraya ulaşmasını hedefliyoruz.”
Teverruk süreçleri için geri sayım
Tarım Aydınlatma Platformu’nun 2022’de devreye alınmasını planladıklarını kaydeden Kırali, “Platformda, tarım dalının gereksinimi olan bilgilerin derlendiği, yalnızca piyasaya odaklanmayan, dalı bir bütün olarak görerek ziraî faaliyetlerin tamamının özetlendiği, geleceğe yönelik bilgi ve öngörüler yer alabilecek.” dedi.
Elektronik Eser Senedi (ELÜS) Piyasası’nın tarım piyasalarındaki hissesinin artırılması, ziraî emtia ticaretinin dijitalleştirilmesi, ELÜS süreç hacminin artırılarak eser çeşitliliğinin sağlanması maksadıyla Teknolojik Dönüşüm ve Aracılı Sisteme Geçiş Projesi’nin de devam ettiğini vurgulayan Kırali, proje kapsamında bu yıl kimi gelişmeler olacağını ve borsanın ziraî emtia ticaretindeki pozisyonunun güçleneceğini lisana getirdi.
Kırali, proje kapsamında devreye alınacak yeni süreç platformuyla iştirak finansta yaygın kullanılan tahlillerden ‘Teverruk Piyasası’nın 2022’de devreye alınmasını planladıklarını belirterek, “Böylelikle iştirak bankalarının yurt dışında gerçekleştirdiği kısa vadeli finansman modeli, ELÜS temel alınarak borsamızda gerçekleştirilebilecektir.” dedi.
Yeni projeler yolda
Hala 17 eserin borsada süreç görebildiği bilgisini veren Kırali, “Yakın vakitte kuru üzüm ve şeker lisanslı depoculuğu ve ELÜS’ü hayata geçirmek için paydaşlarla çalışmalar yürütüyoruz. Ayrıyeten kesimden zeytinyağı, süt eserleri, çay, yer fıstığı üzere eserler için talepler geliyor. Şu an lisanslı depoculuk düzenlemelerinde 6 ay ile 2 yıl saklanabilir eserler için altyapı oluşturmuş durumda. Bu koşulu sağlayan ziraî emtianın Ticaret Bakanlığı, Toprak Mahsulleri Ofisi ve Türk Standardları Enstitüsü ile teknik çalışmalar tamamlandıktan sonra borsamızda sürece açılmaları mümkün.” değerlendirmesinde bulundu.
Projelerin ehemmiyetine dikkati çeken Kırali, şunları kaydetti: “Projelerimiz hem eser çeşitliliğini sağlayacak hem de esnek teknik altyapıyla tıpkı anda birden fazla piyasayı işletme imkanı verecek. Eser çeşitliliğinin yanı sıra farklı gereksinimlere hizmet edecek spot ve türev emtia piyasalarını oluşturacağız. Münasebetiyle farklı üyelik ve yatırımcı profiline hizmet edeceğiz. Örneğin iştirak finansına yönelik olarak, tarım eserlerini temsil eden ELÜS’lerin yalnızca iştirak bankalarının kısa vadeli fon idaresine hizmet verecek teverruk finansman modeli için bu yıl faaliyete geçireceğimiz Teverruk Piyasası buna bir örnek. Vadeli Süreçler Piyasası orta vadede faaliyete geçirmek istediğimiz bir öteki piyasa.”
