Gündem: Ethereum Shapella Yükseltmesi

Ethereum’da Merge’den sonra merakla beklenen Shapella yükseltmesi 13 Nisan gece yarısı gerçekleşecek.

Kriptolar açısından hoş bir güne başladık. Bitcoin sabah saatlerinde Asya’dan gelen alımların eşliğinde 30.430 dolara yükselerek son 10 ayın doruğunu test etti. Çarşamba günü ABD’den alacağımız enflasyon verisi ve FOMC öncesinde volatilite, beklentilere paralel olarak artış gösterdi. Makroekonomik gelişmelerin yanı sıra Ethereum’da Merge’den sonra merakla beklenen Shapella yükseltmesi 13 Nisan gece yarısı gerçekleşecek.

Çarşamba günü gece yarısı gerçekleşmesi planlanan bu yükseltme ile piyasa bedeli yaklaşık 32 milyar dolar olan 17 milyon Ethereum’un kilidi açılacak. Yükseltmenin akabinde stake edilen Ether’lerin satılabileceği ihtimalinin fiyat üzerinde satış baskısı yaratabileceği düşünülmekte. Aksi bir tarafta ETH volatilitesinin son iki haftadır düşüş içerisinde olduğu, böylelikle yatırımcıların riskli bir durum olmadığını düşünen yatırımcılar da mevcut.

Kısaca Ethereum’un güncelleme serüveninden bahsetmek gerekirse; 2015 yılında Ethereum kurulduğunda tıpkı Bitcoin düzeneği üzere Proof of Work iş ispatıyla çalışıyordu. Bitcoin’e alternatif olarak üretildi lakin arzın sonlu olmaması, üzerinde akıllı mukaveleler yazılabilmesi, kendine has bir ağa sahip olması üzere farklılıkları da bulunuyordu. Dijital varlık dalındaki gelişmelerle bir arada yeni kripto paralar Proof of Stake ismini verdiğimiz pay ispatıyla piyasada yer alıyordu, Ethereum ise tüm bu teknolojinin gerisinde kalıyordu.

Proof of Work (PoW) iş ispatında ağdaki süreçler madenciler tarafından onaylanıyordu ve doğrulanan madencilere mükafatlar veriliyordu. Donanım aygıtlarla birlikte çözülen matematiksel bulmacalar ağır ölçüde güç tüketmenin yanı sıra madencilik şirketlerinin de yüksek maliyet sorunu yaşamalarına neden oluyordu. Boğa döneminde madencilik yapılması hoş bir seçenek üzere gözüküyor lakin içerisinde bulunduğumuz ayı döneminde şirketlerin büyük ziyana girmelerine ve hatta iflas etmelerine sebep oluyor.

Ethereum’un kurucusu Vitalik Buterin eşliğinde Ethereum Foundation yani Ethereum Vakfı sistem değişikliğine gitmek istediklerini ve birçok yenilik olacağının muştusunu verdiler ve bununla ilgili duyuruları gerçekleştirdiler. En nihayetinde Aralık 2020’de yeni çıkan projeler üzere Ethereum’da da Proof of Stake pay deliliyle Ether stake etme imkânı sunuldu. Böylece bir dijital varlığın çıkarılmasında rol oynayan madencilerin yerini artık validatör dediğimiz onaylayıcılar yani varlıklarını kilitleyenler devraldı.

Stake etmenin yanı sıra bir de EIP 1559 uygulaması gerçekleştirilerek sirkülasyonda bulunan Ether’lerin yakımı gerçekleşti. Ethereum yakımı ile dolanımdaki kimi Ether’ler geri döndürülmez bir cüzdana gönderilerek sirkülasyondan çıkarıldı.
Tüm bu süreçler devam ederken dijital varlık ekosistemi için büyük bir adım olan Ethereum Merge’ün çalışmalarına başlandı ve 15 Eylül 2022 tarihinde Ethereum Proof of Stake konsensüsüne resmi geçiş tamamlandı. Geçtiğimiz sene başarılı bir formda gerçekleşen Ethereum 2.0 ile Ethereum’da daha az güç tüketimi, ölçeklenebilirlik ve staking talebinin artması üzere bahisler hedeflendi. Tıpkı vakitte Etherem’un enflasyon oranının Bitcoin’den daha düşük olması amaçlandı. Bilhassa Merge’den sonra kurumsal yatırımcının dikkatini çeken Ethereum ağında dört adet testnet muvaffakiyetle tamamlandı ve rastgele bir sıkıntıyla karşılaşılmadı. Hatta Vakıf, 5 Nisan’a kadar sistemde rastgele bir açık bulana ödül dağıtacağını da duyurmuştu. Merge, ağın daha verimli, sürdürülebilir, kapsayıcı ve etraf dostu hale getirilmesi için tasarlandı. Beklenenin bilakis birleşme sonrası çabucak süreç fiyatları düşmedi, fakat ağın güç kullanımının yüzde 99’un üzerinde azalması planlanıyor.

Aralık 2020 tarihinde duyuruyla birlikte kullanıcılar Ether’lerini stake ettiler. Fakat kilitlenen Ether’lerin ne vakit açılacağına ait bir tarih bulunmamaktaydı. Bunu bir örnek ile ilişkilendirecek olursak, 2020 yılının aralık ayında 650 dolardan alınan 32 adet Ether’i stake ettiğimizi varsayalım. Süreç maliyeti ortalama 21.000 dolar üzere bir fiyata denk gelirken bir sene sonra Ethereum ATH düzeyiyle 4850 dolara kadar yükseldi. Bu argümanları topladığımızda kullanıcılar bu riski aldılar ve ATH düzeyinden kar realizasyonu gerçekleştiremediler. Stake oranında sınırlama azamî 32 Ether olduğu için risk oranı zorlaştı ve Ethereum staking başka kripto para ünitelerine göre zayıf kaldı. Fakat bakıldığında Ethereum stake eden kullanıcılar Ethereum’un vizyonuna inanan bireylerdi. Sene başında Ethereum Vakfı’ndan gerçekleştirilen duyuru sonrasında kilitli olanların Shapella güncellemesi sonrasında özgür kalacağı duyuruldu.

Kullanıcılar stake ettikleri Ether’leri ve staking mükafatlarını yükseltmeden sonra alabilecekler. Bunun sonucunda sirkülasyondaki Ether’lerin azalması ve yıllık token ihracının %90 oranında azalması bekleniyor. EIP 1559 protokolünün de katkısıyla bir arada Ethereum, deflasyonist bir varlığa dönüşecek. Şu an yaklaşık olarak 18 milyon adet Ethereum kilitli durumda. Yükseltmenin tamamlanmasının akabinde mümkün satışlara ve düşüşlere rağmen piyasa kaygısı devam ediyor.

Shapella Sonrası Ne Olacak?

Güncellemenin akabinde stake edilen Ether varlıklarındaki sınırlamanın 32’den 16 adet Ether’e düşürülmesi planlanıyor. Bunun dışında ise en az 1 Ether ile de validatör yani doğrulayıcı olunabilmesi için çalışmalar devam ediyor. Büsbütün meçhul olan kilit açma müddetlerinin yerine artık yeni bir sistemin gelmesiyle bir arada dijital varlık staking oranlarında Ether’in artacağına inanıyoruz.

ETH/USDT Teknik Analiz

Geride bıraktığımız sene Eylül 15’te gerçekleşen Merge güncellemesi öncesinde Ethereum 2030 dolar bandına yükselmişti. Lakin makroekonomik gelişmelerle birlikte gelen düşüşler Ethereum yükselişlerini baskıladı. Önümüzdeki sürece odaklanacak olursak, geçen hafta ve bugün 1900 dolar bandını ziyaret ederek yatay mevzumuzu üst istikametli bozdu. Geçen haftalarda test ettiği 1850 dolar direnç bölgesinin üzerinde kalarak o bölgeyi takviyeye çevirmiş oldu. Pivot noktamız olan 1850 dolar bandını muhafazası durumunda 2000 dolar bandına gerçek bir atak görmek mümkün olacaktır. Lakin ABD’den de alacağımız bilgilerin beklenti üzeri gelmesi tarafında 1600 dolar bandına devam edeceği öngörülebilir. Ether şu an ivme kazansa da piyasanın ABD enflasyonu ve FOMC’ye odaklandığı aşikâr. Bitcoin’de 28.500-28.700 kanalı korunması durumunda Ethereum’u da destekleyeceğini düşünebiliriz.

Bu güncelleme kısa vadeli yatırımcılar için al-sat fırsatı yaratabilir. Uzun devirdir kilitli olan Ether’lerden kaynaklı fiyat üzerindeki satış baskısı yaratabilir bunu da fırsat olarak algılayabiliriz. Yükseltme sonrası birinci bir hafta değerini korurken verilen mükafatların ve kilitli olan Ether’lerin satışının gerçekleşip gerçekleşmeyeceği merak konusu. Kriptolarda büsbütün yükselişlerin gözlemlenebilmesi ismine ABD’nin içerisinde bulunduğu enflasyonist ortamdan kurtulması ve yatırımcıların risk iştahının artması değerli bir rol oynamaktadır.