İstanbul sarsıntısı: 1,1 milyon binanın yüzde 70’i zelzeleye dayanıksız, 93 bini muhtemel sarsıntıda yıkılacak
Uzmanlara nazaran İstanbul’daki binaların yüzde 70’i zelzeleye dayanıksız. Tahlil ise bina bazlı değil ada bazlı kentsel dönüşümde. Müteahhit sayısına ise sonlandırma getirilmeli.
Kahramanmaraş’ta 6 Şubat’ta meydana gelen zelzelelerde 50 bin kişinin hayatını kaybetmesi, 100 bin insanın yaralanması ve çok sayıda binanın yıkılmasının akabinde, gözler İstanbul’daki mümkün büyük sarsıntıya çevrilmişti.
Uzmanlar, zelzelenin pek de uzak olmayan gelecekte meydana gelebileceğini belirtiyor. Yaklaşık 20 milyonluk nüfusuyla Türkiye’nin kalabalık kenti İstanbul’un zelzeleden nasıl etkileneceği tartışma konusu.
‘Binaların yüzde 70’i zelzeleye sağlam değil’
Jeolog Prof. Dr. Okan Tüysüz, İstanbul’un büsbütün sarsıntıya hazır olmadığını belirterek okulların, karayollarının ve viyadüklerin büyük ölçüde hazır olduğunu belirtti.
Tüysüz, İstanbul’da temel sorun olarak insanların yaşadığı sorun ve kamu binalarının hazır olmamasını gösterirken, “1 milyon 160 bin bina var İstanbul’da. Yüzde 70’i zelzeleye güçlü değil. Bunların içerisinden 93 bin binanın mümkün zelzelede yıkılacağı ya da ağır hasar alacağı öngörülüyor ki bu çok büyük bir rakam” dedi.
Dönüşümde iki sorun
Gayrimenkul Hukuku Derneği Lideri Ali Güvenç Kiraz kentsel dönüşümün ‘milli dava olarak sahiplenilmesi, herkesin sahip çıkması’ gerektiğini belirterek sürecin süratlice sona erdirilmesi gerektiğini söz etti.
Kiraz, imar aflarına müsaade edilmemesi gerektiğini tabir ederken, kentsel dönüşümde süreç idaresinde tıkanıklık ve yargılama sürecinin uzunluğunun mani olduğunu kaydetti.
Avukat Kiraz, ‘gayrimenkul ihtisas mahkemesi’nin kurulması gerektiğini söyledi.
‘Suçu telafi etmemiz lazım’
Mimar Sinan Genim, “Hepimiz birlikte kabahat işledik, bu kabahatin bir cezası oluyor. Ne kadar kaçabiliyorsunuz bu cezadan? Bu kabahati bir an evvel telafi etmemiz lazım” dedi.
Vatandaşların “Deprem olursa ben ne yapacağım” dediğini belirten Genim, 10 yıl evvel devletin kentsel dönüşüm sürecini başlattığını belirtti.
Genim, İstanbul’un Bahçelievler ilçesi ile Ankara’daki Bahçelievler semtine dikkat çekerek, binaların bitişik inşa edildiğini, bahçeli bir mesken bulunmadığını söz etti.
‘Bina değil ada bazlı dönüşüm’
Uzmanlar, bina bazında değil ada bazında kentsel dönüşüm önerirken, kent planlamasının da buna nazaran yapılması gerektiğini belirtti.
Şehir plancısı Prof. Dr. Murat Cemal Yalçıntan, “Ada bazlı dönüşümde, beş tane üst üste çıkmış apartman yerine, iki tane daha derli toplu bina olabilir” tabirini kullandı. Böylelikle boş alan yaratılabilir.
Yalçıntan, “Belirli bir kalitenin altında inşaat yapmak cinayet demek” diye konuştu.
‘Müteahhit sayısı sınırlandırılsın’
Genim, 490 bin müteahhit karnesi çabucak gözden geçirilerek “Türkiye’de 300 bin, Almanya’da beş kişi kişi. 3 – 5 bini geçmeyecek halde yine düzenlenmeli” sözünü kullandı.
Uzmanlara nazaran dönüşüm sırf İstanbul’da hudutlu kalmamalı. Mümkün zelzele Marmara bölgesinin tümünü etkileyeceği için 2000 yılı öncesi tüm binaların yenilenmesi talep ediliyor.
Kısa Dalga
