OECD: Seçim sonrası en büyük zorluk enflasyon olacak

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) Türkiye Masası Şefi Gabriel Machlica Türkiye iktisadı yavaşlamaya hazırlandığı için makroekonomik çerçevenin güçlendirilmesi gerektiğini söyledi.

Ekonomi gazetesine konuşan Machlica, seçimi kim kazanırsa kazansın iktisatta öncelikle çözülmesi gereken sıkıntıların başında enflasyon beklentilerinin yönetilmesinin geldiğini, seçim sonrası enflasyon beklentilerinin çıpalanmasının değerli bir zorluk olacağını belirtti.

Machlica enflasyonun, hane halkının satın alma gücünü önemli formda azalttığını tabir etti. Seçim sonrası yeni periyotta Türkiye’nin şoklara karşı dayanıklılığının artırılmasının rekabet ve regülasyonlarla ilgili temel yapısal zayıflıkların ele alınmasını gerektireceğine dikkat çeken Machlica, “Bu, iş ortamını güzelleştirecek ve kaynakların en yanlışsız faaliyetlere ve firmalara akmasını sağlayacaktır. Bilhassa, müsaadeler, lisanslar yahut imtiyazlar almak için karmaşık ve külfetli idari prosedürler, iş kurmayı zorlaştırıyor.

İşgücü piyasası düzenlemeleri, daha fazla ve daha kaliteli istihdam yaratılmasını engellemekte. Son on yıldaki ilerlemeye karşın, işgücünün değerli bir kısmı, bilhassa bayanlar ve gençler, hala kayıtlı işgücü piyasasına katılamamış durumda. İstihdam üzerindeki yüksek vergi yükü ve medyan fiyatlara nazaran yüksek minimum fiyat, kayıtlı istihdam yaratılmasını engellemektedir” dedi.

– Mayıs ayında Türkiye’de Cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği genel seçimleri yapılacak. Seçimi kim kazanırsa kazansın, bir sonraki hükümetin öncelikle halletmesi gereken ekonomik meseleler nelerdir?

Ekonomi yavaşlamaya hazırlanırken makroekonomik çerçevenin güçlendirilmesi gerekiyor. Bu bağlamda, seçimin akabinde enflasyon beklentilerinin çıpalanması değerli bir zorluk olacaktır. Enflasyon, 2023’ün başından bu yana %50’nin üzerinde kalarak hane halkının satın alma gücünü cciddi halde azalttı. 2022’de global güç ve emtia fiyatlarındaki artış ile TL’deki bedel kaybının tesiriyle çok artan cari açık da, seçim sonrası devrin en değerli problemlerinden biri olarak görünmeye devam ediyor.

Seçim sonrası yeni devirde Türkiye’nin şoklara karşı dayanıklılığının artırılması rekabet ve regülasyonlarla ilgili temel yapısal zayıflıkların ele alınmasını gerektirecek. Bu, iş ortamını güzelleştirecek ve kaynakların en hakikat faaliyetlere ve firmalara akmasını sağlayacaktır. Bilhassa, müsaadeler, lisanslar yahut imtiyazlar almak için karmaşık ve külfetli idari prosedürler, iş kurmayı zorlaştırıyor. İşgücü piyasası düzenlemeleri, daha fazla ve daha kaliteli istihdam yaratılmasını engellemekte.

Son on yıldaki ilerlemeye karşın, işgücünün değerli bir kısmı, bilhassa bayanlar ve gençler, hala kayıtlı işgücü piyasasına katılamamış durumda. İstihdam üzerindeki yüksek vergi yükü ve medyan fiyatlara nazaran yüksek minimum fiyat, kayıtlı istihdam yaratılmasını engelliyor. Türkiye, minimum fiyatın medyan fiyata oranının OECD içinde en yüksek olduğu ülkelerden biri.

– OECD’nin Türkiye ile ilgili iddialarını revize etmesinin gerisindeki faktörler nelerdi? Bunda sarsıntının tesiri oldu mu? Zelzelenin Türkiye’nin ekonomik istikrarlarını nasıl etkilemesini bekliyorsunuz?

Öncelikle, yaşanan büyük can kayıplarından duyduğum derin üzüntüyü söz ediyor ve bu trajediden etkilenen herkese başsağlığı diliyoruz. Zelzelenin zararlarına ait mevcut kestirimler, konut ve konut dışı binalara direkt fizikî hasarlar, ekonomik aksamalarla bağlantılı altyapı ve GSYİH kayıpları dahil olmak üzere yaklaşık 2 trilyon Türk Lirasıdır. Büyümenin 2023’te %2,8’e ulaşmasını kestirim ediyoruz ki bu, Kasım 2022’de yayınlanan OECD Ekonomik Görünüm raporundaki projeksiyonumuzun (%3,0) biraz altında.

Bunun temel nedeni zelzelenin ekonomik aktivite üzerindeki olumsuz tesiridir. OECD, net tesirin 2023’te üretim büyümesini yüzde 1 puana kadar azaltacağını iddia ediyor. Bu yılın sonlarında tekrar inşa çalışmalarında beklenen artış, altyapı ve tedarik zincirleri üzerindeki olumsuz etkiyi kısmen dengeleyecek. İddiası ekonomik tesir, toparlanma gayretleri devam ederken büyük bir belirsizliğe tabi. Öngörüdeki mevcut değişimi etkileyen başka faktör, 2022 sonunda ve Ocak 2023’te ekonomik aktivitenin sonbahar projeksiyonumuzda beklenenden daha güçlü olmasıdır.

Enflasyonun baz tesiri nedeniyle 2023’te düşeceği, fakat çıpalanmamış enflasyon beklentileri ve fiyat artışları nedeniyle %40’ın üzerinde kalacağı iddia ediliyor. Yüksek enflasyon, hanehalkının satın alma gücünü düşürmeye devam edecek. Sarsıntının enflasyona tesiri, çoğunlukla yine inşada kullanılan inşaat materyallerine yansıyacak olması nedeniyle muhtemelen hudutlu kalacaktır.

– Zelzelenin iktisat üzerindeki olumsuz tesirlerini azaltmak için hangi siyasetler izlenmelidir?

Üç milyondan fazla insan yerlerinden oldu. Kısa müddet içinde takviye sağlamak ve kamu hizmetlerini artırmak son derece değerli. Önlemler sosyo-ekonomik takviye, insani yardım, sıhhat ve eğitim dayanaklarını içermeli. Başka OECD ülkelerinin tecrübesi, hükümet kademeleri ortasında tesirli maliyet paylaşım sistemleri da dahil olmak üzere, bir hükümetin afet sonrası mali yardımına yönelik net çerçeve kurallarının, başarılı bir afet yardımı için kilit ögeler olduğunu göstermektedir.

– OECD, global iktisadın 2023’te nasıl bir performans göstermesini bekliyor?

17 Mart’ta yayınlanan son projeksiyonumuzda global büyüme 2023’te %2,6 düzeyinde bekleniyor. Düşük emtia fiyatları, Çin’in yine açılması ve pandemi sırasında biriken hanehalkı tasarruflarının daha da aşağı inmesi, bu yıl büyümeyi desteklemeye yardımcı olacak. Yılın başından bu yana aylık datalar, gelişmiş ekonomilerdeki büyüme beklentilerinde kısa vadeli bir güzelleşmeye işaret ediyor. Göstergeler 2022’nin sonlarında görülen taban noktalarına kıyasla güçlendi.

Tüketici itimadında düzgünleşme görülürken, bilgiler tüm bölgeler için istikrar istikrar ve toparlanmaya işaret ediyor. Lakin, bu olumlu trend sıkılaşan finansal şartlardan olumsuz etkilenebilir. Ukrayna’da devam eden savaş hem direkt hem de dolaylı olarak global üretim üzerinde baskı oluşturmaya devam edecek. 2023-24 için öngörülen global büyüme (%2,6 ve %2,9), pandeminin başlangıcındaki düşüş hariç, global mali krizden bu yana rastgele bir iki yıllık devirden daha zayıf olacak. İkisi hariç tüm G20 ekonomilerinin 2023’te 2022’ye nazaran daha yavaş büyüyeceği varsayım ediliyor.

Küresel ekonomik büyümenin yavaşlaması, güç ve besin enflasyonunun düşmesi ve önde gelen merkez bankalarının mali sıkılaştırma siyasetleriyle tüketici fiyatlarının ölçülü hale gelmesi bekleniyor. Manşet enflasyonun neredeyse tüm G20 ülkelerinde gerilemesi ve ortalama %8,1’den %5,9’a düşmesi bekleniyor. Lakin bununla birlikte, yıllık enflasyon birden fazla ülkede amacın epey üzerinde yer almaya devam edecek.

patronlardunyasi.com