TAHLİL: Sarsıntı nedeniyle üretimde süreksiz sert daralma…
Deprem nedeniyle üretimde süreksiz sert daralma…
Sanayi üretimi, sarsıntının yıkıcı tesiri ile, 2023 Şubat ayında mevsimsel tesirlerden arındırılmış aylık %6,0 daraldı (Ocak %1,9, Aralık %1,7). Takvim tesirlerinden arındırılmış data de yıllık %8,2 (Ocak %4,5, Aralık %-0,4) daralma ile benzeri bir performans gösteriyor.
İSO PMI, MÜSİAD SAMEKS endeksleri üzere öncü göstergeler bu olumsuz tablonun kalıcı olmayacağını söylüyor. Şirketlerden aldığımız bilgiler de iktisadın tekrar inşa faaliyetleri ile Mart ayından başlayarak kademeli olarak artacak bir güçlenmeye işaret ediyor.
Açıklanan bilgiler sarsıntının üretim üzerinde yıkıcı tesirinin öngördüğümüzden çok daha sert olduğunu gösteriyor. İmalat kesiminin geniş kapsamlı kümelerine bakıldığında en ağır kaybın %9,3 daralma ile orta malında olduğu görülüyor. Dayanıksız tüketim malı %5,0 gerileme ile ikinci en sert daralan küme. Güçlü tüketim malı (-%3,2), sermaye malı (-%2,8) ve güç (-2,3) görece daha az küçülüyor.
Sektörler itibariyle aylık sayılar sarsıntı bölgesinde üretimin ağır olduğu dokumacılık (-%11,9), deri (-%11,0), ana metal (-%13,8) üzere bölümlerde üretimdeki daralmanın daha sert olduğunu gösteriyor. Büyümeye hassas kimya (-%9,0), metalik olmayan mineraller (-%12.7), motorlu kara taşıtı (-%4,4), mobilya (-%4,6) dallarında üretim sert daralıyor.
İSO imalat PMI manşet endeksi Mart ayında 50,9 düzeyine yükselerek ölçülü bir güzelleşmeye işaret ediyor. Evvelki aya göre 5,3 puan artarak 52,6 düzeyine yükselen MÜSİAD’ın SAMEKS imalat sanayi endeksi küçük şirketlerdeki toparlanmanın daha süratli olacağını gösteriyor.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) dataları üretim kaybının bölgesel olduğunu, ülke geneline tesirin sonlu kalacağını teyit ediyor. Mart ayında %4,4 artış ile tüm vakitlerin en yüksek ihracat sayısına ulaşıldı. Zelzelenin vurduğu Güneydoğu Anadolu’da Maraş, Elazığ, Adıyaman dışındaki vilayetlerde ihracat eski düzeylerine yaklaşıyor.
Sektörel PMI bilgileri on dalın beşinde üretimin Mart ayında yine büyümeye geçtiğini gösteriyor. En güçlü artış son üç aydır birinci defa güçlenen dokuma dalında yaşanıyor. Ağaç ve kağıt eserleri, makine ve metal eserler, elektrikli ve elektronik eserler, kara ve deniz taşıtları öteki güçlü kesimler. Besin dalı üretimin bariz formda daraldığı tek dal.
Beklentilerden zayıf gelen sanayi üretimi verisine karşın 2023 yılı için büyüme iddiamızı %4 olarak güncelledik. Öncü göstergelerde Mart ayındaki toparlanma ve zelzele sonrası devasa tekrar inşa faaliyetleri büyümenin güçleneceğini gösteriyor.
Kaynak: İş Yatırım, Serhat Gürleyen, Araştırma Direktörü
