Tarımı sarsıntıdan sonra sel ve dolu vurdu; Pahalılık katlandı!
TZOB datalarına nazaran, üretici ve market ortasındaki fiyat farkı mart ayında 4,7 katına kadar çıktı. Mart ayında limon yüzde 366, elma yüzde 260, marul yüzde 233 zamlandı. Sarsıntıdan sonra bölgede tesirli olan sel ve dolu ise, hububattan meyve ve zerzevata kadar tüm eserlerde büyük ziyanlara yol açtı.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Lideri Şemsi Bayraktar, zelzele bölgesinde yaşanan sel felaketini, mart ayında üretici ile market ortasındaki fiyat farklılıklarını ve girdi fiyatlarında yaşanan değişimleri kıymetlendirdi.
Mart ayında üretici ve market ortasındaki fiyat farkının en fazla yüzde 366,8 ile limonda görüldüğünü söyleyen Bayraktar, “Limondaki fiyat artışını yüzde 260 ile elma, yüzde 233,2 ile marul, yüzde 209,9 ile kırmızı mercimek, yüzde 195,6 ile kuru üzüm, yüzde 183,2 ile maydanoz, yüzde 181,7 ile ıspanak takip etti” dedi.
Bayraktar, “Limon 4,7 kat, elma 3,6 kat, marul, 3,3 kat, kırmızı mercimek 3,1 kat, kuru üzüm 3 kat, maydanoz ve ıspanak 2,8 kat fazlaya markette satıldı” diye konuştu.
MART AYINDA EN ÇOK KIRMIZI ET ZAMLANDI
Bayraktar’ın aktardığına nazaran, mart ayında markette 39 eserin 27’si zamlanırken sadece 12 eserin fiyatı geriledi.
Mart ayında markette fiyatı en fazla artan eser yüzde 23,6 ile dana ve kuzu eti oldu.
Dana ve kuzu etini, yüzde 17,2 ile kuru soğan, yüzde 17 ile beyaz lahana, yüzde 13 ile sivri biber takip etti.
Markette fiyatı en çok azalan eser ise yüzde 27,1 ile domates oldu.
Domatesteki fiyat düşüşünü yüzde 21 ile patlıcan, yüzde 20,2 ile karnabahar, yüzde 13,2 ile salatalık izledi.
RAMAZAN’DA 39 ESERİN 25’İNİN FİYATI ARTTI
TZOB’un Ramazan öncesinde yaptığı (17 Mart 2023) fiyat araştırmasından mart ayı sonuna kadar geçen 14 günlük süreçteki fiyatlara bakıldığında; markette 39 eserin 25’inde fiyat
artışı, 13’ünde fiyat düşüşü görülürken 1 eserde ise fiyat değişimi olmadığı belirtildi.
Bayraktar, “Bu 14 günlük süreçte markette en fazla fiyat artışı yüzde 16 ile kuzu etinde oldu. Kuzu etindeki fiyat artışını yüzde 15 ile dana eti, yüzde 12,6 ile kuru fasulye, yüzde 11,4 ile
fındık, yüzde 10 ile pirinç izledi” dedi.
Bu devirde markette en fazla fiyat düşüşü yüzde 12,4 ile kuru üzümde oldu.
İŞTE SEL VE DOLUNUN ÜRETİME ZARARI…
Öte yandan, bölgedeki zelzeleler sonrası ziraî üretime bir darbeyi de sel ve dolu vurdu.
Adıyaman’da tütünlerin ve ekili dikili alanların ziyan gördüğünü, Şanlıurfa’da hububat alanları ile meyve-sebze bahçelerinin ziyana uğradığını anlatan Bayraktar, “Seralarda ziyanlar meydana gelirken, arı kovanlarını sel bastı, hayvanlar telef oldu. Çok yağmur ve dolu Gaziantep ve Kilis’te de büyük ziyanlara yol açtı” dedi.
ARPA VE BUĞDAYDAN MEYVE, ZERZEVAT VE HAYVANCILIĞA KADAR…
“Hububat, baklagiller, zerzevat ve meyve bahçelerinde ziyan görüldü. Arpa, buğday ve mercimeklerde yapraklar ve saplarda kırılmalar meydana geldi” diyen Bayraktar, şöyle devam etti: “Yağan dolu nedeniyle başta badem ağaçları olmak üzere erik, kayısı, ceviz, fıstık ve zeytinde kollar üzerinde yaralanmalar olurken, meyve gözlerindeki dökülmeler sebebiyle de randıman kaybı yaşanacaktır. Yaşanan sel birebir vakitte hayvancılık işletmelerine de ziyan verdi. Ziyana uğrayan üreticilerimizin ziyanları tazmin edilmeli, kredi borçları ertelenmelidir.”
